Ziya İPEK
Dünyanın, Amerika Birleşik Devletleri’nden (ABD) tedarik ettiği kimyasal pamuk delintasyon teknolojisini Türkiye’de ilk kez üreterek, 2019 ile 2021 yılları arasında Türkiye’nin en hızlı büyüyen 41’nci şirketi olmayı başaran Adana merkezli Mühendislik Makine Elektrik Otomasyon Şirketi Taren, Çin’in de aralarında olduğu en büyük pamuk üreticisi ülkelerde 20’ye yakın anahtar teslimi proje gerçekleştirdi. Taren Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO’su Sercenk Kılıç, ABD pazarına girmek için odaklandıklarını söyledi.
Tohumculuk sektöründe 25 yıllık yöneticilik tecrübesinin ardından 2017 yılında kendisine ait bir şirket kuran Sercenk Kılıç, Ar-Ge projesi olarak 7 aylık bir sürede pamuk tohumu işleme makinesini hayata geçirdi. Bir firmanın tarım ve kırsal kalkınma desteği sayesinde Türkiye’de ilk kez üretilen makineyi satın almasının ardından bu makinenin üretimini gören Özbekistanlı bir üreticiye ilk dış satımını gerçekleştiren Taren Mühendislik, daha sonra ise Türk Cumhuriyetleri’nden gelen siparişlerle büyüdü.
“Biz pazara girince ABD Türkiye’ye satış yapamadı”
Özbekistan başta olmak üzere, Kazakistan, Türkmenistan, Azerbaycan, Tacikistan, Latin ülkeleri; Brezilya, Paraguay, Uruguay ve Meksika’da anahtar teslimi projeler tamamladıklarını, dünyanın en büyük pamuk üreticisi ülkelerinden Çin’de büyük bir proje için anlaşma imzaladıklarını aktaran Kılıç, iç piyasadan çok yurt dışına odaklandıklarını ve satışlarının yüzde 90’ını yurt dışı pazarlarda gerçekleştirdiklerini kaydetti.
Pamuk tarımında ilerlemiş toplumların kullandığı teknolojiyi; tamamen yerli bir şirketin yapabilir olduğunu kanıtladıklarını aktaran Kılıç, makinenin tasarım ve patent haklarını da aldıklarını kaydetti. Kılıç, pamuk tohumu işleme makinelerini dünyaya ABD’nin sattığını ancak artık Türkiye’nin de bu alanda söz sahibi olduğunu vurguladı. Kılıç, “Geçmiş 30 yılda ABD, ülkemize üç tane proje satmış.
Biz üretime başladıktan sonra ise satamadı. Son üç yılda Türkiye’de 4 projeyi hayata geçirerek Türk tarımının hizmetine sunduk. Ağırlıklı olarak yurt dışına ihracatımız var ancak bunu çok fazla artırmak istiyoruz. İleriki günlerde Çin’de, ülkemizdeki tesislerden çok daha büyük bir projeyi hayata geçireceğiz. Dünyada pamuk en fazla ABD, Çin, Brezilya, Hindistan, Pakistan ve Orta Asya’da üretiliyor. Pamuk ekim sahalarının yüksek olduğu ülkelerde söz sahibi olmak istiyoruz” dedi.
ABD’de anahtar teslimi projeler gerçekleştirmek için çok çalıştıklarını aktaran Sencenk Kılıç, pamuk tohumu işleme tesislerinin kurulumunda ABD menşeli firmalarla hem fiyat performansı hem de kalite bazında çok rahat rekabet edebilecek düzeyde olduklarını, yüzde 90’ın üzerinde yerli imkânlarla bunu başarabileceklerini dile getirdi.
Üretimini gerçekleştirdikleri pamuk tohumu işleme makinelerinin otomasyon ve ısıtma kontrol sisteminin spesifik ve daha farklı elektronik donanımlarda olduğunu aktaran Kılıç, tohumculuk sektöründeki tecrübelerini kullanarak hazırladıkları yazılımla yeni ve farklı bir ürün ortaya çıkardıklarını ifade etti.
Hedef ABD’ye anahtar teslim proje satmak
Sadece pamuk tohumu işleme çalışmalarına odaklandıklarını belirten Kılıç, şunları kaydetti: “Makine üretimi yapıyoruz fakat sıradan, herkesin bildiği ve yaptığı bir makine değil. Pamuk çiğitini alıp işleyerek tekrardan toprağa ekilebilir pamuk formu haline getiriyoruz.
Türkiye’de bu makineyi bizden başka üreten yok. Tohum ıslahında teknolojik üretim geliştirmek Türkiye için katma değerli bir iş. Ürettiğimiz makinelerin eski sistemleri de var. Ancak biz asitli olarak bilinen pamuk tarımında ilerlemiş toplumların kullandığı bir teknolojiyi üretiyoruz. Bu sistem sayesinde, tohum üzerindeki lifler ve artıkları tamamen temizleniyor.
Pamuk hasat miktarı ve kalite açısından zararlı etkiler ortadan kaldırılıyor. Delintasyondan geçen tohumlar, hassas eleme grubu makinelerinde eleniyor ve içi boş hafif tohumlar ayrılıyor. Ayrıca, tohum verimliliği için uygulanan tohum kaplama prosesinde, asitle delinte edilen tohumlar daha homojen kaplanarak yüklenen ilaçları tohum bünyesinde daha iyi muhafaza ediyor.”
Türkiye’nin hızlı büyüyen şirketleri arasında
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) ve TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi (ETÜ) iş birliği ile açıklanan sonuçlara göre, Türkiye’nin 2019- 2021 yılları arasında en fazla büyüyen 100 şirketi arasına 41’inci sıradan giren Mühendislik Makine Elektrik Otomasyon Şirketi Taren, Metal Sanayi’de 1.200 metrekare, İncirlik’te ise 440 metrekare alanda üretim gerçekleştirirken, 2’si mühendis 17 kişiye istihdam sağlıyor.
